Ο κλάδος του Τουρισμού, το 2020, είχε πτώση 85,4% στα ετήσια έσοδα σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Η γιγαντιαία πτώση των τουριστικών εσόδων πληγώνει ανεπανόρθωτα την οικονομική ευρωστία του κράτους, αφού ο Τουρισμός συνεισφέρει περίπου 12-13% στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν. Στο μεταξύ, περιοχές όπως η Πάφος, που είναι υψηλά εξαρτημένες από τον Τουρισμό, δέχονται το ισχυρότερο πλήγμα. Με 6.500 άτομα να εργάζονται στον τομέα των καταλυμάτων και της εστίασης και 5.500 άτομα να απασχολούνται στο χονδρικό και λιανικό εμπόριο, η οικονομική δραστηριότητα της Επαρχίας Πάφου έχει μπει σε βαθιά ύφεση.
Με τόσο μεγάλη πτώση των εσόδων το προηγούμενο διάστημα, λόγω πανδημίας, αλλά και την αβεβαιότητα της προσεχούς καλοκαιρινής περιόδου, πολλές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις απειλούνται με εξαφάνιση και πολλοί εργαζόμενοι κινδυνεύουν να χάσουν τη δουλειά τους. Οι συνθήκες λειτουργίας του παραδοσιακού τουρισμού της Κύπρου, φαίνεται να μην είναι ευνοϊκές με βάση τα υγειονομικά πρωτόκολλα του κράτους. Οι μαζικές αφίξεις τουριστών από το εξωτερικό, διοχετεύονται κατά κύριο λόγο στις παράκτιες περιοχές με τον επιμέρους συνωστισμό σε δημόσιους χώρους, επιχειρήσεις και παραλιακές διαδρομές, να μοιάζει μονόδρομος.
Είναι; Όχι.
Η εφαρμογή απόλυτων μέτρων, όπως αυτά που είχαν εφαρμοστεί στα πρώτα στάδια της υγειονομικής κρίσης με το κλείσιμο αεροδρομίων και επιχειρήσεων, σήμερα όχι μόνο είναι άτοπη αλλά θα αποτελούσε και καθοριστικό χτύπημα στην επιβίωση της τουριστικής βιομηχανίας. Η ομοιόμορφη κατανομή των τουριστών στην επικράτεια, φαίνεται να αποτελεί και πιο ορθολογιστική πρακτική και σ’ αυτό θα μπορούσαν να συνεισφέρουν οι εναλλακτικές μορφές τουρισμού. Η προσεκτική ανάπτυξη του εναλλακτικού τουρισμού θα μπορούσε να αποτελέσει ανάσα ζωτικής σημασίας για τον τόπο. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι και ο «Οικοτουρισμός» ή αλλιώς Οικολογικός Τουρισμός του οποίου οι δραστηριότητες λαμβάνουν χώρα στο φυσικό περιβάλλον, αλλά με μηδενική παρέμβαση υποδομών και μηδενικό ανθρώπινο αποτύπωμα κατά την διάρκεια και μετά την επίσκεψη. Αυτό συνεπάγεται με δραστηριότητες που δεν βλάπτουν ούτε οχλούν τα ενδιαιτήματα των ζωικών και φυτικών ειδών.
Ο Οικοτουρισμός περιλαμβάνει επισκέψεις σε σχετικά παρθένες φυσικές περιοχές και αποσκοπεί στο να παρέχει, πολύ χαμηλής όχλησης και μικρής κλίμακας, εναλλακτικό είδος τουρισμού απέναντι στον συνηθισμένο εμπορικό και μαζικό τουρισμό. Μπορεί να αποσκοπεί στην εκπαίδευση του ταξιδιώτη, στην άντληση φωτογραφικού ή εκπαιδευτικού υλικού για προγράμματα προστασίας του περιβάλλοντος, ακόμα και στην προαγωγή του σεβασμού προς τους διαφορετικούς πολιτισμούς. Στους προορισμούς των οικοτουριστών η χλωρίδα, η πανίδα και η πολιτιστική κληρονομιά αποτελούν τα βασικά αξιοθέατα, ενώ στον μέγιστο δυνατό βαθμό ενσωματώνει την προαγωγή της επαναχρησιμοποίησης, της ανακύκλωσης, της εξοικονόμησης ενέργειας, του περιορισμού της σπατάλης του νερού και της δημιουργίας οικονομικών ευκαιριών για τις τοπικές κοινότητες.
Είναι εκ των ων ουκ άνευ ότι μια άτακτη προώθηση μιας τέτοιας μορφής τουρισμού στην Κύπρο, θα ήταν καταστροφική για το –ήδη απειλούμενο- φυσικό κεφάλαιο του νησιού. Ο ολοκληρωμένος σχεδιασμός και προσδιορισμός αυστηρών πλαισίων διεξαγωγής του είναι όχι απλά ηθική υποχρέωση, αλλά βασικός παράγοντας βιωσιμότητας του εγχειρήματος. Το σύνολο της διάρκειας επίσκεψης των ομάδων-οικοτουριστών στις περιοχές υψηλής οικολογικής αξίας θα πρέπει να προσδιορίζεται, να επιβλέπεται και να ολοκληρώνεται από καταρτισμένο προσωπικό (βιολόγους, δασολόγους, περιβαλλοντολόγους) και στην βάση αυστηρών πλαισίων που θα έχουν τεθεί από τα αρμόδια τμήματα της πολιτείας.
Η οικονομική προστιθέμενη αξία, μιας τέτοιας μορφής τουρισμού, δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να κεφαλαιοποιείται εντός των περιβαλλοντικά ευαίσθητων περιοχών, αλλά παραπλεύρως τους. Τα υφιστάμενα καταλύματα διαμονής των κοντινών περιοχών, η κατανάλωση τροφίμων και ποτών σε τοπικές επιχειρήσεις και οι λοιπές παράπλευρες δραστηριότητες των οικοτουριστών σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις, μπορούν αποτελέσουν βασικό γρανάζι για την αναζωογόνηση των τοπικών κοινοτήτων.
Παραδείγματα υποδειγματικού Οικοτουρισμού ως προς την διασφάλιση της ακεραιότητας του φυσικού περιβάλλοντος είναι η Κόστα Ρίκα, η Ισλανδία και η Κένυα. Άλλες μορφές εναλλακτικού τουρισμού που θα μπορούσαν να είναι σε αρμονία με τα υγειονομικά πρωτόκολλα και να προσαρμοστούν ώστε να μην επιβαρύνουν το περιβάλλον και τα τοπικά οικοσυστήματα, είναι ο αγροτουρισμός, ο πολιτιστικός τουρισμός, ο εκπαιδευτικός τουρισμός και ο τουρισμός περιπέτειας.
Παρ’ όλο που η Άνοιξη έχει ήδη μπει, ο σχεδιασμός για την προσεχή τουριστική περίοδο δεν έχει ολοκληρωθεί. Η συνετή αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων του νησιού, από το κράτος, είναι επιβεβλημένη. Η κυβέρνηση πρέπει να σχεδιάσει με τους αρμόδιους φορείς μία δυναμική καμπάνια για την προσέλκυση τουριστών το ερχόμενο καλοκαίρι, μεριμνώντας αφενός για την προστασία της δημόσιας υγείας με τη θέσπιση υγειονομικών πρωτοκόλλων για την είσοδο τουριστών, αφετέρου επιχειρώντας να κερδίσει μεγαλύτερο κομμάτι από την πίτα του μεσογειακού και ευρωπαϊκού τουρισμού, η οποία βιώνει μεγάλες αναπροσαρμογές λόγω πανδημίας. Φυσικά, η στόχευση στον ποιοτικό τουρισμό, είναι μονόδρομος, ιδιαίτερα σε ότι αφορά τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού. Με αίσθημα ευθύνης απέναντι στο περιβάλλον, αλλά και στα αριθμητικά πλαίσια που αντέχουν οι υπάρχουσες υποδομές της χώρας. Έχει τα απαιτούμενα αντανακλαστικά το κράτος;
Ο Ορέστης Μάτσας είναι Μηχανολόγος Μηχ. (ΜΕng), Μηχ. Περιβάλλοντος (PhD – c), Υποψ. Βουλευτής Επ. Πάφου – Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών.
Δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα aftodioikisi.com.cy
0 σχόλια