Τα πορίσματα της διετούς έκθεσης «Living Planet 2018», που δόθηκαν προ ημερών στη δημοσιότητα (30 Οκτωβρίου 2018), φαίνεται πως έχουν θορυβήσει την κοινή γνώμη. Η έκθεση αποτελεί ερευνητικό έργο της περιβαλλοντικής οργάνωσης World Wide Fund for nature (WWF) και της Ζωολογικής Εταιρείας του Λονδίνου Zoological Society of London (ZSL). Η εκτενής αυτή αναφορά καταδεικνύει με τον πιο εκκωφαντικό τρόπο κάτι το οποίο η επιστημονική κοινότητα επισημαίνει εδώ και δεκαετίες: Ο πλανήτης «νοσεί».
Σε μια προσπάθεια να αποτυπωθεί η κατάσταση της «υγείας» του πλανήτη, πραγματοποιείται καταγραφή ορισμένων δεικτών με βάση τις προηγούμενες δεκαετίες και η οποία αποπνέει κάθε άλλο παρά αισιοδοξία. Τα σημαντικότερα και πιο ενδεικτικά σημεία της έρευνας συνοψίζονται στους παρακάτω δείκτες:
- Οι πληθυσμοί των ψαριών, πουλιών, θηλαστικών, αμφιβίων και ερπετών έχουν ήδη μειωθεί κατά 60% από το 1970 έως και το 2014.
- Τα τροπικά δάση συρρικνώνονται. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το γεγονός ότι περίπου το 20% του Αμαζονίου έχει εξαφανιστεί σε μόλις 50 χρόνια.
- Το 90% των θαλασσοπουλιών εκτιμάται ότι έχουν θραύσματα πλαστικού στα στομάχια τους σε σχέση με το 1960 που το ποσοστό αυτό ήταν μόλις 5%.
- Τα τελευταία 50 χρόνια η παγκόσμια μέση θερμοκρασία έχει αυξηθεί 170 φορές γρηγορότερα από τον φυσιολογικό ρυθμό.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η έκθεση της WWF, η φύση παρέχει αγαθά περίπου 125 τρισεκατομμυρίων δολαρίων τον χρόνο στις κοινωνικές δομές, όπως φρέσκο αέρα, καθαρό νερό, φαγητό, ενέργεια, πρώτες ύλες κτλ. Η ανθρωπότητα όχι μόνο δεν φροντίζει να διασφαλίσει την αειφορία της δυνατότητας αυτής, αλλά υποβαθμίζει συνεχώς την ικανότητα του πλανήτη να υποστηρίξει την ζωή και να αναπληρώσει τους πόρους του.
Η έρευνα αυτή βρίσκεται σε απόλυτη συνάφεια με την έκθεση της επιτροπής του ΟΗΕ για την κλιματική αλλαγή, Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC). Στην εν λόγω έκθεση, γίνεται σαφής αναφορά στην αναγκαιότητα της διατήρησης της αύξησης θερμοκρασίας του πλανήτη κάτω από τους 1,5°C αντί για 2°C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα.Αυτές αλλά και δεκάδες άλλες εκθέσεις που βλέπουν, ολοένα και συχνότερα τα τελευταία χρόνια το φως της δημοσιότητας, σκιαγραφούν μια κοινή γενεσιουργό αιτία των δυσχερειών που επισυμβαίνουν στον πλανήτη. Την ανθρώπινη δραστηριότητα.
Η κλιματική αλλαγή που συντελείται ως απότοκο της αύξησης της θερμοκρασίας επιφέρει αδυναμία των μη ανθρώπινων πληθυσμών να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Την κατάσταση αυτή επιβαρύνει και η διευρυνόμενη ανθρώπινη παρέμβαση σε βιότοπους και περιοχές άγριας ζωής, με αποτέλεσμα να συντελείται μια άνευ προηγουμένου απώλεια της βιοποικιλότητας του πλανήτη. Η εξαφάνιση ειδών, την οποία προκαλεί η ανθρώπινη δραστηριότητα, εμπεριέχει, πέραν του ηθικού στοιχείου, και κινδύνους για την ισορροπία και ομαλή λειτουργία του οικοσυστήματος και κατά συνέπεια της ευημερίας του ίδιου του ανθρώπινου είδους,.
Ως εκ τούτου, γίνεται εμφανές ότι η συνεχής πίεση που ασκεί η ανθρωπότητα στο περιβάλλον δεν έχει βιώσιμο χαρακτήρα. Η αυξανόμενη παραγωγή ενέργειας με συμβατικά καύσιμα, οι καταναλωτικές συνήθειες που έχει αποκτήσει ο άνθρωπος και η διόγκωση της γεωργικής παραγωγής για την κάλυψη των νέων μεγεθών που έχει λάβει η κτηνοτροφία είναι μόνο μερικοί παράγοντες που συντείνουν στην καταστροφική τροχιά που έχει τεθεί ο πλανήτης. Σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί μια ακόμα ανησυχητική παράμετρος, η αύξηση του πληθυσμού. Δεδομένου του χαμηλού βιοτικού επιπέδου που έχει σήμερα το μεγαλύτερο ποσοστό του ανθρώπινου πληθυσμού, αλλά και της εκτίμησης για αύξησή του μέχρι και τα 11,2 δισεκ. έως το 2100, γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι το σημερινό μοντέλο διαβίωσης δεν μπορεί να έχει βιώσιμη εφαρμογή στο σύνολο των ανθρώπων.
Είναι κρίσιμο να γίνει αντιληπτό από τις κοινωνίες των πολιτών, τις κυβερνήσεις ακόμα και την ελεύθερη αγορά ως υπηρέτη της ανθρώπινης πλεονεξίας, ότι η υποβάθμιση της εγγενούς ικανότητας της φύσης να προσφέρει αγαθά στον άνθρωπο λειτουργεί ως «Δαμόκλειος Σπάθη» για την ευημερία των μελλοντικών γενεών. Ακολουθώντας την προβληματική αυτή, η Συμφωνία των Παρισίων για την κλιματική αλλαγή αποτελεί ένα καλό πρότυπο συλλογικής ενεργοποίησης για τις προσπάθειες που πρέπει να καταβληθούν. Ωστόσο δεν αποτελεί επαρκή δράση… Ο μη δεσμευτικός της χαρακτήρας, έχει -ακόμα και σήμερα- ως αποτέλεσμα την αντιμετώπιση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής ως μία ακόμα πράξη καλής προαίρεσης.
Τα κράτη οφείλουν στους ίδιους τους πολίτες τους να έχουν πιο ενεργό ρόλο στην προσπάθεια αυτή. Έχουν χρέος να βελτιστοποιήσουν την περιβαλλοντική διαχείριση, να θεσπίσουν ισχυρότερους μηχανισμούς προστασίας της φύσης και των ζώων, να αυστηροποιήσουν μέσω οριοθέτησης την οικονομική δραστηριότητα στους φυσικούς πόρους και φυσικά να καλλιεργήσουν στα κοινωνικά στρώματα την οικολογική ευσυνειδησία. Ένα ισορροπημένο περιβάλλον συμβάλει τόσο στην υγιή λειτουργία του οικοσυστήματος όσο και στην ανθρώπινη ευημερία. Όσο ταχύτερα γίνει αντιληπτό, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες για αποτροπή της αυτοκαταστροφής.
Του Ορέστη Μάτσα
Δημοσιεύτηκε στο thesafiablog.com
0 σχόλια